تاریخ انتشار: 1398/04/08 18:37 | بازدید: 1486
یکی از شهرهای غرب ایران و مرکز استان لرستان است. از مهمترین ویژگی‌های گردشگری در این شهر وجود آثار تاریخی و طبیعی متعدد در در کنار هم است.
خرم‌آباد در دره‌ایی با آب و هوای معتدل قرار گرفته و جاذبه‌های گردشگری بسیاری در این شهر وجود دارد. خرم‌آباد از سوی دفتر منطقه‌ای سازمان ملل به عنوان نخستین شهر ایران نمونه گردشگری ایران انتخاب شده است. وجود چشمه‌های فراوان و آثار تاریخی، مجموعه‌ایی از دیدنی‌های تاریخی و طبیعی را در شهر به وجود آورده است. اطراف شهر خرم‌آباد نیز گردشگاه‌های بسیاری وجود دارد که از جمله آنها پارک جنگلی شوراب در جنوب شهر و پارک جنگلی مخمل‌کوه در شمال شهر را می‌توان نام برد. خرم‌آباد را می‌توان یکی از شهرهای توریستی ایران دانست.
چرا بازدید از شهر خرم آباد؟
- جاذبه بی نظیر و تماشایی قلعه فلک الافلاک که قدمت آن به دوران ساسانی بر می گردد در این شهر واقع شده است.
- دریاچه کیو، تنها دریاچه طبیعی درون شهری ایران نیز در خرم آباد قرار دارد.
- لرستان و خرم آباد از نخستین سکونتگاه های بشر در ایران هستند که قدمت حضور انسان در آنها به 40 تا 50 هزار سال قبل باز می گردد.
بر اساس برخی روایات نام باستانی خرم‌آباد، «خایدالو» بوده و به‌عنوان یکی از مهمترین شهرهای تمدن ایلام به شمار می‌رفت. شهر شاپور خواست در عصر ساسانی به دستور شاپور دوم ساسانی بر روی خرابه‌های خایدالو یا همان خرم‌آباد ساخته شد. تمدن ایلام در جنگ با تمدن‌های بین‌النهرین ازجمله سومری‌ها، اکدی ها و بابلی‌ها دوام نیاورد و پس از مدت‌ها استقامت به دست آنها شکست خورد.
دومین بزنگاه تاریخی که خرم‌آباد دوباره به اوج قدرت خود بازگشت، دوره ساسانی بود. خرم‌آباد شهر مهمی در عصر ساسانی بوده است و بر اساس برخی روایات نام این شهر در عصر ساسانی «شاپور خواست» بوده است.
از قرن هشتم به بعدی دیگر خبری از شاپور خواست در نقشه‌ها نبود و با ورود اسلام این شهر بانام خرم‌آباد شناخته می‌شد. در عصر سلجوقی، باباطاهر ،در خرم‌آباد، در نزدیکی قلعه فلک الافلاک، دفن شد، لازم به ذکر است که این آرامگاه در ابتدا منسوب به باباطاهر عریان بود، ولی با وجود مقبره ای در همدان شک و شبهه‌هایی در رابطه با هویت فرد دفن شده در خرم‌آباد به وجود آمد. در این دوره قلعه به‌نوعی هسته مرکزی شهر به‌حساب می‌آمده و ساختار شهر حول قلعه شکل‌گرفته است.
خرم‌آباد مدتی پایگاه اتابکان لر بود و پس از صفویان به آبادانی خرم‌آباد توجه کردند. حکومت صفوی در خرم‌آباد اقدامات عمرانی زیادی اجرا کرد که یکی از آنها ساخت پلی مهم در این شهر بانام «پل صفوی» است. قابل‌ذکر است که مسجد جامع خرم‌آباد هم در عصر صفوی بناشده است.
در دوره قاجار، بسیاری از حاشیه‌نشینان و حتی ساکنان لرستان، به خرم‌آباد مهاجرت کردند و اقتصاد در این شهر به‌شدت رونق یافت.
در آغاز حکومت رضا پهلوی، خرم‌آباد در شورش علیه نیروهای حکومتی نقش پررنگ و مؤثری داشت، این شورش به دلیل متهم کردن عشایر به راهزنی بود. در زمان حکومت ستم‌شاهی، حزب توده ایران در خرم‌آباد فعالیت گسترده‌ای داشت، در جریان تیراندازی بهمن ۱۳۲۷ به محمدرضا شاه پهلوی، چند تن از اعضای توده در کرمانشاه دستگیر شدند.
طی هشت‌ساله جنگ ایران و عراق، استان لرستان به دلیل همسایگی با سه استان مرزی در غرب و جنوب غربی ایران بسیار اهمیت داشت. خرم‌آباد هم به دلیل قرار گرفتن در مسیر شمال به جنوب و موقعیت راهبردی بارها مورد حملات هوایی و موشکی از سوی ارتش عراق گرفت.
پوشش مردم خرم‌آباد، درواقع پوشش محلی لرستان است که یکی از زیباترین لباس‌های محلی این آب و خاک است. پوشاک زنان لر براساس موقعیت اجتماعی و شرایط سنی متفاوت است، پوشاک زنان جوان لر با پارچه‌های زیبا بارنگ‌های شاد و سربندهای زیبا و رنگی است و زنان مسن‌تر پارچه‌هایی به رنگ تیره با طرح‌های ساده و سربندی سیاه و سفید را استفاده می‌کنند.تره و گل ونی سرپوش مخصوص لری است که بسیاری از زنان لر از آن استفاده می‌کنند. در طرح این روسری‌ها نقش‌هایی پیچیده با رنگ‌های زنده و شاد استفاده می‌شود و جنس آنها از ابریشم بوده است.پیراهن زنان لر، شامل کلنجه، سرداری، کمر چین و جلیقه است. کلنجه کت مخملی است که بر روی پیراهن پوشیده می‌شود و یقه و لبه‌های دم آستین و دور شکاف آن یراق‌دوزی و نواردوزی شده است.
سرداری، پوششی است بلند تا به پشت پا، جلوی آن بدون دکمه است با آستینی تا آرنج که بیشتر از مخمل با رنگ‌های مشکی، سبز و قرمز تهیه می‌شود. دوره‌های آستین و دامن آن به اندازه دو تا سه انگشت یراق‌دوزی و نواردوزی شده است. کت نیم‌تنه را می‌پوشاند که نواردوزی ندارد و با دکمه‌ای در جلو بسته می‌شود جلیقه هم که برای همه ما آشنا است و تنها تفاوت جلیقه لری با جلیقه ساده در یراق‌دوزی‌های اطراف آن است.
شلوار یا به زبان محلی لرستان «شاوال» عبارت است از زیرپوشی لیفه‌دار یا کمری دار به مدل شلوارهای کردی از پارچه‌های رنگی که زیر پیراهن می‌پوشند.
ولی لباس مردان غیور لر، تزئینات کمتری نسبت به لباس زنان لر دارد. به پیراهن مرد لر، جومه یا کراس می‌گویند که آستین‌هایی بلند و یقه‌گرد دارد و از جنس کرباس به رنگ سفید است.
مردان لر شالی با عرض ۶۰ تا ۹۰ سانتی‌متر به کمرشان می‌بندند. ستره قبای خاصی است که تا زیر زانو می‌آید و بیشتر در مراسم‌های خاص پوشیده می‌شود.
کلاه نمدی و گیوه هم عضو جدایی‌ناپذیر پوشاک مردان لر است.
آداب و رسوم مردم خرم آباد برخاسته از جغرافیا، تاریخ و حیطه فرهنگی استان لرستان و دیگر اقوام لر است که در دیگر مناطق کشورمان روزگار می گذرانند. در کنار آن، رسم و آیین های همسایه های کرد و عرب زبان نیز تا اندازه ای بر آداب و رسوم مردم لرستان و خرم آباد تاثیر گذاشته اند.
از جمله آداب و رسوم مردم خرم آباد می توان به مراسم سوگواری (آیین گل مالی)، شو چله، مراسم عروسی (سرنجه، کیخایی، شیربها و سیاهه و...)، بازی های محلی (دال پلو و کلو رونکی) و ... اشاره کرد.
سوگواری: سوگواری در لرستان و خرم آباد با آیین مشهور گل مالی شناخته می شود. در این رسم مردم در سوگواری های مختلف مانند مرگ یکی از اعضای خانواده یا در عزاداری های مذهبی مانند ایام محرم خود را با گل می پوشانند و به عزاداری می پردازند. گل مالی در زبان لری به صورت خَه‌رَّه گیری تلفظ می شود که خَه‌رّه در این واژه به معنای گِل است.
سوگواری محرم: سوگواری محرم در خرم آباد چند مرحله دارد که از روز هفتم محرم با رسمی به نام تراش عباس شروع می شود. مردم در این روز به حمام می روند و ریش و سر و صورت خود را اصلاح کرده و لباس تمیز می پوشند. بعد از آن عده ای برای صبح روز عاشورا شروع به جمع آوری هیزم می کنند تا در این زمان آتشی بزرگ برپا سازند. عزادارانی که صبح زود خود را در حوضچه های بزرگی از گل انداخته اند به کمک آتش خود را خشک می کنند و در کنار آتش به سینه زنی و سوگواری می پردازند.
شب یلدا: این آیین در لرستان با نام های شو چله یا امشو اول قاره معروف شده است و گفته می شود ریشه آن به هزاره سوم و چهارم قبل از میلاد باز می گردد. البته این آیین به مانند گذشته در این استان رونق ندارد و تنها در خاطره های پدربزرگ ها و مادربزرگ ها از آن یاد می شود. در این شب، نوجوانان و جوانان لر همزمان با تاریک شدن هوا به پشت بام خانه های همسایه می رفتند و شالی را از بالای بام آویزان می کردند. آنها با خواندن شعری به این مضمون «امشو اول قاره، خیر د هونت بواره، نون و پنیره و شیره، کیخا خونت نمیره» از صاحب خانه می خواستند تا هدایایی در شال آنها بریزد.
نوروز: مردم لرستان از اوایل اسفند به استقبال سال نو می روند. مراسم نوروز در این استان و خرم آباد شامل آیین هایی مانند الفه، برات، کوسه سوار، دید و بازدید و سیزده به در می شده است که امروزه تعدادی از این آداب و رسوم هنوز اجرا می شود. اهالی خرم آباد روز اول اسفند کاسه ای آب، چراغ و قرآن را در سینی می گذارند و به استقبال خانه تکانی (گردیله گیری) می روند. از دیگر آیین های مربوط به عید نوروز، رسم کوسه سوار است که در آن اهالی داستانی در مورد پیرزنی به نام ننه پیره را روایت می کنند.
عروسی: در مراسم عروسی لرها، انتخاب عروس به وسیله خانواده داماد انجام می شود که این آیین به نام سرنجه معروف است. آنها در مراسم خواستگاری که به آن کیخایی می گویند چند تن از ریش سفیدان و بزرگان طایفه خود را همراه می برند و رسم خواستگاری را برگزار می کنند. از دیگر آیین های عروسی لری می توان به رسم های شیربها، سیاهه، دستگیرونی و ... اشاره کرد.
موسیقی لری: از مهمترین بخش های فرهنگ مردم لر، موسیقی لُری است که تنوع و پیشینه ای کهن دارد و به دو بخش موسیقی های آوازی (کلامی) و سازی تقسیم می شود. ترانه های موسیقی لری نیز از هفت بخش موسیقی و ترانه‌های غنایی و عاشقانه، حماسی و رزمی، سوگواری، فصول، کار، طنز و سرودهای مذهبی تشکیل شده است.
از مشهورترین و محبوب ترین غذاها و خوشمزه های استان لرستان و خرم آباد می توان به آش ترخینه، نان محلی ساجی، شیرینی کاک، انواع حلوا و عسل، روغن حیوان شهر دلفان، سمنو و کلوچه بروجرد، کباب کوبیده مخصوص این استان (که‌وآو)، خوئک (جه‌قلی به‌قو)، جیگر وز (جه‌گه‌ر وه‌ز) و ... اشاره کرد.
آش ترخینه: این آش از غذاهای محلی مردم استان های کرمانشاه، لرستان و همدان است و با موادی مانند سه یا چهار عدد ترخینه سنتی، مقداری آب، سه عدد پیاز متوسط و سبزی آش پخته و سرو می شود.
نان ساجی: نان ساجی نوعی نان نازک و پهن است که بر روی صفحه ای فلزی و دایره مانند به نام ساج پخته می شود. نان ساج انواع مختلفی مانند نان تیری، نان تپ تپی، ته کله ایی و فه تیره دارد.
عسل: عسل لرستان بسیار مشهور است و این استان به خاطر داشتن طبیعتی بکر، مراتع و جنگل هایی انبوه یکی از بهترین مکان ها برای پرورش عسل در ایران به شمار می آید. در سفر به خرم آباد و لرستان خرید عسل طبیعی و مرغوب این خطه را فراموش نکنید.
شیرینی آردی: این خوردنی خوشمزه، شیرینی سنتی شهر خرم آباد است و طعمی بسیار عالی دارد. از آنجایی که این شیرینی قابلیت ماندگاری بالایی دارد گزینه مناسبی برای سوغاتی دادن است. مواد تشکیل دهنده شیرینی آردی شامل شکر، آرد و روغن می شود و با طعم دهنده ها و مواد مختلف می توان آن را در انواع گوناگون شیرینی آردی، گردویی، شیرینی آردی نخودچی و شیرینی آردی نارگیلی تهیه کرد.
در این قسمت تعدادی از جذاب ترین و بهترین صنایع دستی شهر خرم آباد را به شما معرفی می کنیم.
ورشو سازی: ورشو سازی صنعتی با بیش از دو قرن قدمت، یکی از شاخص ترین صنایع دستی لرستان است. ورشو نوعی فلز سفید است که شکلی نقره مانند دارد و شامل 20 درصد نیکل، 35 درصد روی و 45 درصد مس می شود. این فلز بعد از چکش کاری و خم کاری با دستان هنرمند اهالی لرستان به آثاری زیبا مانند سینی، دیس، بشقاب، قاشق و چنگال، سماور ذغالی، قوری، چای دان، گلاب پاش، سمه دان تبدیل می شود.
جاجیم بافی: جاجیم نوعی زیرانداز دو رویه است که در بیشتر روستاهای ایران بافته می شود. البته طرح و بافت آن در هر منطقه با دیگری فرق دارد.
گیوه دوزی: گیوه نوعی پاپوش سنتی کشورمان است که در بسیاری نقاط ایران تولید می شود و بافت آن در لرستان نیز رونق بسیار دارد. این پاپوش بسیار سبک و بادوام است و از نخ قالی و نخ ابریشم و ضایعات چرم در بافت آن استفاده می شود.
نمدبافی: یکی از صنایع دستی قدیمی استان لرستان نمدبافی‌ست که ساخت آن در بروجرد و خرم آباد رونق بیشتری دارد. از این نمدها بیشتر در تولید کلاه های نمدی، تن پوش های نمدی و انواع زیرانداز استفاده می کنند.
ماشته بافی: نوعی دست بافته پشمی و نقش دار است که در بیشتر نقاط ایران با نام جاجیم شناخته می شود؛ اما در شهر خرم آباد و کرمانشاه آن را به نام های ماشته یا موج می خوانند. در ساخت آن از نخ پشمی رنگی استفاده می کنند و بیشتر آن را برای پیچیدن رختخواب، زیرانداز، روانداز و کرسی به کار می گیرند.
از دیگر هنرها و آثار زیبای سوغات و صنایع دستی استان لرستان می توان به قالیبافی، حرمی بافی و خراطی اشاره کرد.
دیدنی ها و جذابیت های بسیاری اطراف این شهر را احاطه کرده اند. در این قسمت به چند تا از محبوب ترین و مشهورترین آنها اشاره می کنیم.
برچسب ها: عسل خرم آباد, عسل لرستان, خرم آباد, لرستان, خرید عسل از زنبوردار,
لرستان - خرم آباد - خیابان مطهری - خیابان ساحلی - جنب کوچه پرستو
تلفن سفارش: 09163600544
نظرات